Muzeum Miniatur i Tradycji Ewangelickiej w Wejsunach zostało powołane przez Parafię Ewangelicko-Augsburską w Piszu w dniu 09 października 2022 r., zaś zarejestrowane w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego w dniu 12 grudnia 2022 r.
Działalność muzeum określa Rozdział 2 Regulaminu: „Do zakresu działania Muzeum należy gromadzenie, przechowywanie, konserwowanie, udostępnianie i upowszechnianie zbiorów w zakresie historii mazurskich kościołów i kaplic ewangelickich, w szczególności Powiatu Piskiego oraz dziedzictwa kulturowego ewangelików mazurskich obecnego regionu warmińsko-mazurskiego. Zakres gromadzonych zbiorów obejmuje okres od 1525 r. do 1945 r. Muzeum realizuje zadania określone w szczeg6lnosci przez: gromadzenie zabytków i materiałów dokumentacyjnych w regulaminowo określonym zakresie, pozyskiwanych w drodze zakupów, darowizn, zapisów, depozytów, wymiany; przechowywanie zbiorów w warunkach zapewniających im właściwy stan zachowania i bezpieczeństwo, oraz magazynowanie ich w sposób dostępny do celów naukowych, zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 5 ust. 5 ustawy o muzeach; urządzanie wystaw stałych i czasowych; katalogowanie i naukowe opracowywaniezgromadzonych zbiorów; zabezpieczanie i konserwację zbiorów; prowadzenie działalności edukacyjnej w zakresiedotyczącym gromadzonych zbiorów; organizowanie wydarzeń kulturalnych; udostępnianie zbiorów do celównaukowych i edukacyjnych; zapewnianie właściwych warunków zwiedzania i korzystania ze zbiorów; prowadzenie działalności wydawniczej, opracowywanie i publikowanie katalogów, folderów, informatorów i druków luźnych.
Muzeum Miniatur i Tradycji Ewangelickiej w Wejsunach gromadzi w szczególności: miniatury drewniane dawnych kościołów ewangelickich; elementy wyposażenia kościołów ewangelickich, kaplic, domów modlitwy, w tym: naczynia liturgiczne, chrzcielnice, ołtarze, ambony; zbiory starych druków, w tym: śpiewniki, egzemplarze Biblii, postylle, księgi rodów; historyczną literaturę związaną z tradycją i duchowością ewangelicką Mazurów; dokumentację historyczno-techniczną dotyczącą gromadzonych zbiorów.
Aktualnie w zasobach muzeum znajdują się: 12 drewnianych miniatur dawnych kościołów ewangelickich Powiatu Piskiego, naczynia liturgiczne, śpiewniki, postylle, księgi rodzin, zabytkowa chrzcielnica z piaskowca z dawnego kościoła ewangelickiego w Ukcie.